Κεφάλαιο 1: Κατανόηση των αναγκών και των προκλήσεων των γυναικών με λιγότερες ευκαιρίες
Κεφάλαιο 2: Δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού μαθησιακού περιβάλλοντος
Κεφάλαιο 3: Αντιμετώπιση των εμποδίων και υπέρβαση των στερεοτύπων
Κεφάλαιο 4: Προσαρμογή του περιεχομένου κατάρτισης σε διαφορετικά μαθησιακά στυλ και υπόβαθρα
Στόχος & Ικανότητες
Βασικές έννοιες, βασικές πληροφορίες, σχετικές θεωρίες
Ασκήσεις, αυτοστοχασμός & πρακτικές πηγές για την προώθηση της συμπεριληπτικής ηλεκτρονικής μάθησης
Συχνά χρησιμοποιημένες λέξεις της ενότητας
Συμβουλές, ιδέες και προτάσεις για σχετικά θέματα
Αυτή η ενότητα έχει ως στόχο:
Δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού μαθησιακού περιβάλλοντος
Γνώση: Κατανόηση των παραγόντων που συμβάλλουν σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό μαθησιακό περιβάλλον για τις γυναίκες.
Δεξιότητα: Εξάσκηση στην υποστήριξη των γυναικών για να συμμετέχουν σε ανοικτή επικοινωνία.
Στάση: Σεβασμός των ορίων, δεκτικότητα, και συμπερίληψη.
Κατανόηση των αναγκών και των προκλήσεων των γυναικών με λιγότερες ευκαιρίες
Γνώση: Γνώση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων, των εκπαιδευτικών εμποδίων και των πολιτισμικών παραγόντων που επηρεάζουν τις γυναίκες.
Δεξιότητα: Προσδιορισμός των ειδικών αναγκών διαφορετικών ομάδων γυναικών.
Στάση: Ενσυναίσθηση, κοινωνική ευαισθησία και δέσμευση για συμπερίληψη..
Αντιμετώπιση των εμποδίων και υπέρβαση των στερεοτύπων
Γνώση: Γνώση των εμποδίων στη γυναικεία επιχειρηματικότητα και των πιθανών στερεοτύπων.
Δεξιότητα: Συμμετοχή γυναικών σε συζητήσεις για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση στερεοτύπων και εμποδίων.
Στάση: Αξιολόγηση των προκαταλήψεων του καθενός..
Προσαρμογή του περιεχομένου κατάρτισης σε διαφορετικά μαθησιακά στυλ και υπόβαθρα
Γνώση: Συνειδητοποίηση των διαφορετικών στυλ μάθησης και στρατηγικών διδασκαλίας.
Δεξιότητα: Εξάσκηση στην προσαρμογή του τρόπου διδασκαλίας και του υλικού σε γυναίκες με διαφορετικό εκπαιδευτικό και πολιτισμικό υπόβαθρο.
Στάση: Προσέγγιση δεκτικότητας και προθυμία για προσαρμογή, με ενσυναίσθηση και συμπερίληψη.
Η ανισότητα των φύλων μπορεί να οριστεί ως η άδικη και άνιση μεταχείριση των ατόμων με βάση το γένος ή/και το φύλο τους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές ελευθερίες τους. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα που συνεχίζεται και σήμερα (EIGE, 2017- Unicef, 2021). Σεξισμός είναι η "προκατάληψη, τα στερεότυπα ή οι διακρίσεις, συνήθως σε βάρος των γυναικών λόγω φύλου" (Unicef, 2021).
Υπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες που μπορούν να εντείνουν την ανισότητα των φύλων και να δημιουργήσουν συνθήκες όπου οι γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες, π.χ. δίκαιη και ίση πρόσβαση σε υποστήριξη, εκπαίδευση και ποιοτική απασχόληση που να ανταποκρίνεται στα προσόντα, την εμπειρία και τις ανάγκες τους.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτούς τους παράγοντες από μια διαθεματική οπτική. Υπάρχουν πολλά συστήματα ανισότητας στον κόσμο και τείνουν να ενισχύουν το ένα το άλλο. Η βίωση πολλαπλών μειονεκτημάτων αυξάνει τα εμπόδια στην πρόσβαση των γυναικών σε ευκαιρίες και οδηγεί σε περιθωριοποίηση και αποκλεισμό (CIJ, 2021).
Παράγοντες ανισότητας: Φύλο, Ηλικία, Φυλή, Εθνικότητα, Σεξουαλικός Προσανατολισμός, Ταυτότητα Φύλου, Αναπηρία, Τάξη, Κοινωνικοοικονομική Κατάσταση/Χαμηλό Οικογενειακό Εισόδημα, Μεταναστευτικό καθεστώς, Θρησκεία/Πίστη, Διαβίωση σε Αγροτική/Υποβαθμισμένη Περιοχή και άλλα. CIJ, 2021; Kattan, 2024).
Εμπόδια στην απασχόληση των γυναικών (EIGE, 2020):
Επιπλέον:
Τα ακόλουθα εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από εκπαιδευτές για να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των βαθύτερων αιτιών που οδηγούν στο να έχουν οι γυναίκες λιγότερες ευκαιρίες, ιδίως εκείνες που αντιμετωπίζουν πολλαπλά μειονεκτήματα.
Τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να εφοδιάσουν τους εκπαιδευτές με τις δεξιότητες να εντοπίζουν τις ανάγκες αυτών των γυναικών και να κατανοούν το σημαντικό τους ρόλο στην εξασφάλιση ισότιμης και δίκαιης πρόσβασης στην εκπαίδευση. Αναδεικνύουν πώς μπορούν να υποστηρίξουν την εκπαιδευτική εμπειρία των γυναικών.
Η παρούσα έκθεση της ΕΕ περιγράφει συγκεκριμένα εμπόδια στην απασχόληση που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες.
Εξαιρετική εκπαιδευτική πηγή της Unicef (2021) που περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό, δραστηριότητες και βίντεο.
Ισότητα φύλων
Αυτή η πηγή διαθέτει μια σειρά ενημερωτικών και εκπαιδευτικών διαδικτυακών σεμιναρίων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στη μάθηση. 130 εκατομμύρια κορίτσια δεν πηγαίνουν σχολείο (Irish Consortium on GBV, 2020).
Τα εμπόδια στην εκπαίδευση λόγω φύλου μπορεί να είναι "κοινωνικοοικονομικά, πολιτιστικά ή θεσμικά". Τα εμπόδια αυτά είναι διαφορετικά ανάλογα με τον τόπο και αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου (IREX, n.d.).
Η εκπαίδευση παρέχει στις γυναίκες γνώσεις και δεξιότητες που τους επιτρέπουν να κατανοήσουν την αξία τους και να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευκαιρίες. Τους δίνει επίσης τη δυνατότητα να λαμβάνουν συνειδητές αποφάσεις για τη ζωή τους. Η εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για να σπάσει ο κύκλος της φτώχειας, να βελτιωθούν τα προβλήματα υγείας και να έχει ακόμη και σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην οικονομία (Joram, 2023).
Η συμπεριληπτική ως προς το φύλο διδαδσκαλία περιλαμβάνει την επίγνωση αυτών των εμποδίων, τη λήψη μέτρων για την υπέρβασή τους και την υποστήριξη όλων των μαθητών για να επιτύχουν (IREX, n.d.). Η διδασκαλία πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο συμπεριληπτική. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνει χώρα σε ένα περιβάλλον όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια αισθάνονται ασφαλείς, υποστηρίζονται και γίνονται πάντα σεβαστές!
Οι στάσεις των εκπαιδευτικών, των δασκάλων και των εκπαιδευτών είναι πολύ σημαντικές. Πρέπει να κατανοούν τις ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών και να είναι ενεργοί στη δημιουργία υποστηρικτικών περιβαλλόντων.
Συνιστώνται τα ακόλουθα βήματα:
Τα ακόλουθα εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν εκπαιδευτικούς να υιοθετήσουν συμπεριληπτικές πρακτικές διδασκαλίας και να εργαστούν έχοντας επίγνωση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά την πρόσβαση τους στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Ιστοσελίδα με πληροφορίες σχετικά με το τραύμα και τα διάφορα είδη που μπορεί να βιώσουν οι γυναίκες και τα κορίτσια. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν καλύτερα το τραύμα.
https://wonderfoundation.org.uk/trauma-informed-practice-what-it-is-and-why-it-matters/
Μία πηγή που παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν συμπεριληπτικά περιβάλλοντα μάθησης. Το έγγραφο αυτό περιλαμβάνει επίσης δραστηριότητες σχετικές με το θέμα.
Λίστα αναγνωσμάτων και πηγές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από εκπαιδευτικοί για τη δική τους ανάπτυξη και κατανόηση. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάποιους από αυτούς τους πόρους/ κείμενα στα μαθήματα με τους εκπαιδευόμενους ως μέρος ενός συμπεριληπτικού ως προς το φύλο προγράμματος σπουδών.
https://www.learningforjustice.org/womens-rightswomens-history
Αυτό το πλαίσιο περιέχει κατευθυντήριες γραμμές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν χρήσιμη πηγή για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές.
https://assets.gov.ie/24925/57c394e5439149d087ab589d0ff39c92.pdf
Πρόκειται για έναν οδηγό εκπαιδευτικών για τη δημιουργία υποστηρικτικών μαθησιακών περιβαλλόντων που να είναι συμπεριληπτικά ως προς το φύλο. Το παρόν έγγραφο περιέχει προτάσεις υποστηρικτικών δράσεων που μπορούν να αναλάβουν οι εκπαιδευτικοί/εκπαιδευτές. Περιλαμβάνει επίσης ορισμένες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιήσουν για βελτιώσουν την κατανόηση τους για το θέμα.
https://www.varkeyfoundation.org/media/4528/creating-supportive-learning-environme.pdf
Η εκπαίδευση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων και την ενδυνάμωση των γυναικών.
Η παρουσία προκαταλήψεων λόγω φύλου στις πρακτικές διδασκαλίας και στο πρόγραμμα σπουδών μπορεί να ενισχύσει τα στερεότυπα των φύλων και να περιορίσει τις φιλοδοξίες και τις ευκαιρίες των κοριτσιών και των γυναικών (Dhiman, 2023).
Για να το αντιμετωπίσουν αυτό, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει:
Οι παρακάτω πηγές θα αναδείξουν παραδείγματα στερεοτύπων και παρενόχλησης και θα καθοδηγήσουν τους εκπαιδευτικούς για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα σενάρια. Είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη όλες τις μορφές διακρίσεων και να μην παραβλέπουν ούτε ανεπαίσθητες μικροεπιθέσεις.
Εργαλειοθήκη για εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε σχολεία πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Ένα πεντασέλιδο ενημερωτικό έγγραφο.
Ιστοσελίδα με πληροφορίες σχετικά με τις μικροεπιθέσεις λόγω φύλου. Αυτή η πηγή περιλαμβάνει δύο γραφήματα με παραδείγματα μικροεπιθέσεων και λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο αναγνώρισής τους.
Μια περιπτωσιολογική μελέτη για την προκατάληψη λόγω φύλου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς/εκπαιδευτές σε μαθήματα για να ξεκινήσει μια χρήσιμη συζήτηση για το θέμα με τους εκπαιδευόμενους.
https://mcc.gse.harvard.edu/resources-for-educators/gender-bias-case-study
Χρήση στρατηγικών διδασκαλίας και δραστηριοτήτων που απευθύνονται σε διαφορετικά στυλ μάθησης
(Bay Atlantic University, 2024; Teach.com, 2024).
Κάντε το διδακτικό υλικό συμπεριληπτικό και προσαρμόσιμο:
Να έχετε επίγνωση των διαφορετικών αναγκών των μαθητών σας. Εξετάστε παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη μάθηση οι οποίοι μπορεί να μην είναι ορατοί σε εσάς. Προσπαθήστε να κάνετε το διδακτικό υλικό και περιεχόμενο όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμα, ακολουθώντας τον Καθολικό Σχεδιασμό Μάθησης και επανεξετάζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς το διδακτικό υλικό και τις μεθόδους αξιολόγησης. Σκεφτείτε αν η γλώσσα που χρησιμοποιείτε θα μπορούσε να γίνει πιο κατανοητή.
Παιδαγωγική με πολιτισμική ανταπόκριση (Krasnoff, 2016; Markey et al., 2023):
Πρόκειται για μια μαθητοκεντρική προσέγγιση της εκπαίδευσης με σαφή επίγνωση του τρόπου με τον οποίο το πολιτισμικό υπόβαθρο και η ταυτότητα των μαθητών μπορούν να επηρεάσουν τη μαθησιακή τους συμπεριφορά. Περιλαμβάνει την υποστήριξη των μαθητών με σεβασμό στον πολιτισμό, τη γλώσσα και την προσωπική και κοινοτική τους ταυτότητα. Αυτό το εκπαιδευτικό μοντέλο αναγνωρίζει τα μοναδικά και ατομικά πλεονεκτήματα των μαθητών. Το μοντέλο αυτό έχει τρεις βασικές πτυχές:
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν το διδακτικό υλικό πιο προσιτό και οικείο. Μπορούν να προσπαθήσουν να συνδέσουν το περιεχόμενο με τα ενδιαφέροντα των μαθητών τους και, αν είναι δυνατόν και αρμόζει, μπορούν να συμπεριλάβουν την κουλτούρα και τη γλώσσα διαφορετικών μαθητών στο υλικό (επίγνωση του διαπολιτισμικού γραμματισμού). Θα πρέπει να χρησιμοποιούν ποικίλες πηγές και να εξετάζουν το υλικό για πιθανές προκαταλήψεις/στερεότυπα. Θα πρέπει να υιοθετήσουν μια προσέγγιση ενσυναίσθησης και συμπερίληψης.
Διαφορετικές στρατηγικές διδασκαλίας που προωθούν τη συμπερίληψη
(Deady, 2020; Education Scotland, 2023; Guido, 2021):
Τα ακόλουθα εργαλεία θα πρέπει να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς/εκπαιδευτές να δημιουργήσουν και να προσαρμόσουν το διδακτικό υλικό για τα μαθήματά τους, ώστε να διασφαλίσουν ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εκπαιδευομένων, είναι προσβάσιμο, αντιπροσωπευτικό και συμπεριληπτικό. Ένα από τα εργαλεία είναι ένα παράδειγμα καινοτόμου ιδέας που αντιπροσωπεύει τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν λύσεις στα εκπαιδευτικά εμπόδια. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εξερευνήσουν αυτό το παράδειγμα και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σαν πηγή έμπνευσης!
Βίντεο που εξηγεί τι είναι ο Καθολικός Σχεδιασμός, γιατί είναι σημαντικός και πώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εφαρμόσουν τις αρχές του.
Παράδειγμα μιας προσβάσιμης μαθησιακής πηγής που δημιουργήθηκε για να βοηθήσει στη μείωση των εμποδίων στις δεξιότητες γραμματισμού.
Αυτός ο οδηγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς/εκπαιδευτές κατά τη δημιουργία και προσαρμογή μαθησιακού υλικού. Περιλαμβάνει ενότητες σχετικά με την αναπαράσταση, τη χρήση γραφικών, τη συμπεριλιπτική χρήση της γλώσσας και τους μετασχηματιστικούς ρόλους.
Πρόκειται για ένα σύντομο έγγραφο που καθοδηγεί τους εκπαιδευτικούς/εκπαιδευτές σχετικά με το πώς να χρησιμοποιούν συμπερηλιπτική γλώσσα. Θα πρέπει να ενημερώνεται η γλώσσα που χρησιμοποιούν όταν μιλούν στους εκπαιδευόμενους και όταν γράφουν/δημιουργούν εκπαιδευτικό υλικό που θα μοιραστούν μαζί τους.
Η χρήση αυτής της ενότητας θα υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές να αναπτύξουν καλύτερη κατανόηση των διαφόρων τομέων στην ανισότητα των φύλων και πώς μπορούν να κάνουν τα μαθησιακά περιβάλλοντα ασφαλέστερα, υποστηρικτικά και συμπεριληπτικά.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την ανισότητα των φύλων από μια διαθεματική οπτική και να έχουμε επίγνωση της πολυπλοκότητας των παραγόντων που μπορούν να οδηγήσουν στον αποκλεισμό και στην περιθωριοποίηση. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να γνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους ορισμένες γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες και να διατηρούν μια στάση ενσυναίσθησης και συμπόνιας. Θα πρέπει να προσπαθούν να χρησιμοποιούν συμπεριληπτικό και αντιπροσωπευτικό υλικό και να δημιουργούν ένα μαθησιακό περιβάλλον που είναι προσβάσιμο και υποστηρικτικό για όλους. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις μικροεπιθέσεις και τα σημάδια παρενόχλησης λόγω φύλου.
η πράξη ή η πρακτική της συμπερίληψης και της φιλοξενίας ατόμων που ιστορικά έχουν αποκλειστεί (λόγω της φυλής, του γένους, της σεξουαλικότητας ή της ικανότητάς τους).
προσκόλληση ή ενίσχυση ιδανικών προτύπων αρρενωπότητας ή θηλυκότητας.
η ιδιότητα ή η κατάσταση του να είσαι ίσος (να έχεις τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ευκαιρίες).
δικαιοσύνη και ισότητα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι (απαλλαγή από προκαταλήψεις ή ευνοιοκρατία).
να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να γίνει εύκολα αντιληπτό (ή να προσαρμοστεί για χρήση από οποιονδήποτε).
Με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών και δεν αντιπροσωπεύουν κατ'ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EACEA). Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο EACEA δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις εκφραζόμενες απόψεις.